Teknolojik gelişmeler ve sanayileşme ile birlikte büyük kentlerdeki nüfus artışı, ülkemizi ve dünyayı etkileyen çevre kirliliğinin artmasında rol oynamaktadır. Paralel olarak yükseliş gösteren tüketim, bununla beraber harcanan kâğıtlar; hava kirliliği, su kirliliği, yüksek oranda enerji kaybı gibi kötü sonuçlar doğurmaktadır. 1 ton geri dönüştürülmüş kâğıt yaklaşık 17 ağaç ve 350 galondan fazla petrol anlamına gelir. Bunun sonucunda daha az sera gazı salınır. Bu da daha az hava kirliliği demektir. Geri dönüşüm aynı zamanda enerji tüketiminin korunmasına yardımcı olur.^[1]

2. Dünya Savaşı sırasında büyük devletler ülke çapında geri dönüşümle ilgili kampanyalar başlatmış vevatandaşlara özellikle metal ve fiber maddeleri toplama konusunda teşvik etmişlerdir.Türkiye’de devlet tarafından yapılan geri dönüşüm çalışmalarının başlangıcı,1991 yılına dayanmaktadır.^[2]Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ile özel sektörün piyasaya sürdüğü atıkların geri dönüşümüne dair zorunluluklar getirilmesiyle birlikte bugün Türkiye'de yılda 25 milyon ton evsel atık, 1,2 milyon ton endüstriyel atık, 100 bin ton tıbbi atık ve 530 bin ton elektronik atık ortaya çıkıyor vesadece cep telefonu atığının yılda yaklaşık bin ton olduğu tahmin ediliyor. Ülkemizde günlük kişi başına toplanan ortalama atık miktarı 1,17 kg. Üç büyük şehre bakıldığında; İstanbul’da 1,30 kg, Ankara’da 1,14 kg ve İzmir’de 1,32 kg atık toplanıyor.^[3]Türkiye’nin ambalaj atıkları yetkilendirilmiş kuruluşu (PAGÇEV PAGEV) Geri Dönüşüm İşletmesi 01 Ocak 2019 tarihinden itibaren plastik poşetler sadece marketlerde değil bakkallarda büfelerde mağazalarda yani tüm satış noktalarında ücretli olacağını açıkladı.^[4]Ambalaj atıklarının kontrolü için yapılan çalışmalarda, bir milyona yakın küçük ve büyük ölçekli işletmenin faaliyet gösterdiği sektörde, 500 bin toplayıcı bulunduğu tahmin ediliyor. Bu toplayıcıların %25’inin kayıt dışı olması nedeniyle net rakam bilinmiyor. Kâğıt atıkların geri dönüşümünü yapan ülkelerde hava kirliliğinde %74 azalma, Su kirliliğinde ise %35 azalma görülmüştür. Enerji ve su tasarrufu olarak bakıldığında geri dönüşüm için kullanılan her ton kâğıdın 30000 litre su ve 3000-4000 Kwh enerji tasarrufu yaptığı gözlenmiştir.^[5]Kâğıt endüstrisi, dünyada birim üretim başına kullanılan su miktarı açısından metal ve kimya endüstrilerinden sonra üçüncü sırada yer almaktadır. Kâğıt endüstrisinin ve kâğıt fabrikalarının yarattığı sıkıntı ve zararları, (Su ve Toprak Yönetimi Daire Başkanlığı’nın Çevre ve Şehir Uzman Yardımcısı Lütfiye Dumlu’nunTemmuz 2014 yılı)“Kâğıt sanayii de hem üretilen birim mamul başına su kullanımın çok fazla olduğu, hem de atık sular içerisindeki kirletici maddelerin zor ve yavaş ayrışması nedeniyle çevreyi kirleten sektörlerin başında gelmektedir.” teziyle anlatmış, değinmek istediği kirleticiler BOİ (Biyokimyasal Biyolojik Oksijen İhtiyacı) ve KOİ (Kimyasal Oksijen İhtiyacı) Biyolojik ve Kimyasallardır. Bunların içinde Klor dioksit, fenol, dioksit, hidrojen peroksit, ozon bulunmaktadır.^[6]Bu kimyasalların su kirliliğine etkisi halen günümüzde devam etmektedir.Kâğıdın benzeri yapım alternatifi ise İpek'tir ve Altın Çağ da Çin büyük miktarda İpek ihracatı yapan ülke konumundaydı.13. yüzyıl Orta Çağ'da kâğıt Çin'den Orta Doğu ve Avrupa'ya yayıldı ve burada ilk suyla çalışan kâğıt fabrikaları inşa edildi. 19. yüzyılda sanayi üretimine geçilmesiyle birlikte maliyet düştü.^[2]Düşen maliyetle birlikte tüketim artışı günümüze kadar artarak devam ederek dünya genelinde 2012 yılında 217,71 milyon ton olan atık kâğıt üretimi 2017 yılında 231,44 milyon tona yükselmiştir. Atık kâğıt tüketimi de benzer bir gelişme göstermektedir. 2012 yılında 217,06 milyon ton olan tüketim 2017 yılında 231,41 milyon ton olmuştur.^[7]Ülkemizde ise birçokkurumsal banka, kamu ve kurumlarına hizmet veren,kâğıtatıkların geri dönüşümüne katkıda bulunan işletmeler bulunmaktadır. Bu hizmette payı olan Özel Kağıtçılık 1981’den itibaren günümüze kadar ortalama 116,200 adet ağaç kurtarmıştır.^[8]Bu alanda çeşitli kağıtların geri dönüşümlerini yapan Özel kağıtçılık İstanbul Şişli ilçesine bağlı Ayazağa köyünde hizmet vermektedir.

Dünya üzerindeki kaynaklar tükenirken gelecek nesillerin sürdürebilirliği açısından, tüketilenin yerine yenisinin konması ve bilinçli tüketim ile en az zarara ulaşılması sağlanabilir.Bu yüzden bir daha ki sefere kâğıt ürünleri kullanırken aslında nelere yol açılabileceğinin önemini unutmamakta fayda var.

-KAYNAKÇA-

• ozelkagitcilik.com