Dijital teknolojiler hayatlarımızı kolaylaştırıyor. Covid-19 pandemisi sebebiyle dünya genelinde herkes hiç olmadığı kadar dijitalleşmek zorunda kaldı. Bununla birlikte, her şeyde olduğu gibi internetin de bazı dezavantajları var. Bunlardan en önemlisi siber zorbalık. Sosyal medyada anonim olabilme özgürlüğü dolayısıyla siber zorbalık ve linç kültürü yaygın bir şekilde yayılıyor.Siber zorbalığa uğrayan çocuklarda kendine zarar verme, uyuşturucu ve alkol kullanımı, akademik başarısızlık, kaybı bozukluğu, depresyon, içine kapanma, uyku ve yeme bozuklukları gibi çok ciddi etkiler görülebilir.

Siber Zorbalık Nedir?

Siber zorbalık, telefon, bilgisayar, tablet, oyun konsolu gibi dijital araçlar üzerinden gerçekleşen zorbalıktır. Sosyal medya, forum, mesaj uygulamaları, online oyun platformları üzerinden siber zorbalığa maruz kalabilirsiniz. ExpressVPN’in sosyal medyada güvenlik rehberini inceleyebilirsiniz.

2000’lerin başında hayatlarımıza giren siber zorbalık terimi 2022’de sosyal medya ve internet kullanımının artmasıyla ciddi bir problem haline geldi. Siber zorbalık, günün her anında olabileceği için yüz yüze gerçekleşen zorbalıktan daha ciddi ve kalıcı sonuçlara bile sebep olabilir.

Cyberbullying.org’un 2019 araştırmasına göre, Türkiye’de ankete tâbi tutulan 269 öğrenciden yüzde 35.7’si zorbalık davranışları sergilerken, yüzde 23.8’i siber zorbalık mağduru davranışları sergiliyor.

Siber Zorbalık Çeşitleri

En yaygın siber zorbalık çeşitleri aşağıdadır:

• Siber stalk (cyberstalking): Siber stalk, gerçek dünyada takip ile devam edebilecek ciddi bir siber zorbalık çeşididir. Zorba kişi uzaklaştırma veya hapis gibi ciddi sonuçlar ile yüzleşebilir.
• Taklit: Zorba kişi mağdur kişinin sosyal medya hesaplarını ele geçirir ve onun adına uygunsuz paylaşımlar yapabilir. İtibar zedeleme amaçlı olan bu siber zorbalık türü mağdurda kaygı bozukluğu veya depresyon gibi sonuçlara yol açabilir. Başka bir türü de, siber zorbanın sahte sosyal medya veya e-posta hesapları üzerinden başka biri gibi davranarak hedeflediği kişiye zorbalık uygulamasıdır.
• Taciz: Bu siber zorbalık türü çok kapsamlıdır. Siber zorba hedeflediği kişiye devamlı olarak cinsel taciz içeren veya tehditkar mesajlar gönderebilir.
• Dışlama:  Bir kişinin veya grubun bir kişi veya grup tarafından online sohbetlerden/etkinliklerden dışlanmasıdır.
• İfşa: Kişinin özel hayatının izni dışında paylaşılmasıdır. Bu yazışmaları, fotoğraf veya videoları içerebilir.

Sosyal Medyada Siber Zorbalık

Sosyal medya, diğer platformlara göre siber zorbalığın en çok gerçekleştiği yer.

Sosyal medyada siber zorbalığı engellemek için ne gibi önlemler alabilirsiniz?

• Sosyal medya hesaplarınızı gizli yapabilirsiniz. Her ne kadar zorbalığa karşı güvende kalmak sorumluluğunuz olmasa da, herkese açık profile sahip olduğunuzda farkında olmadan takip edilebilirsiniz.
• Günlük yaşantınızı adım adım sosyal medyada paylaşmaktan kaçının.
• Ev veya mobil telefon numaranızı, ev adresinizi, okulunuzu ve sık ziyaret ettiğiniz yerlerin konumunu paylaşmaktan kaçının.
• Daha kişisel bilgiler içeren gönderilerinizi Instagram’da ‘’Yakın Arkadaşlar’’ özelliğinde olduğu gibi daha kısıtlı bir kitle ile paylaşın.
• Instagram’da yorumları filtreleme özelliğini kullanarak zorbalık içerebilecek yorumları engelleyebilirsiniz.

Siber zorbalığa uğradığınızda ne yapmalısınız?

Siber zorbaya karşılık vermeyin ve onun sizi kışkırtmasına izin vermeyin. Zorbalık mesajlarının veya videolarının ekran görüntülerini/kayıtlarını alın ve kanıt olarak saklayın. Cinsel taciz veya tehditler içeren mesajları özellikle kaydedin ve polise şikayet edin. Cinsel taciz, tehdit, intihara sürükleme, kişisel bilgilerin ve özel hayatın ifşası gibi eylemler Türk Ceza Kanununa göre suçtur.

Siber zorbayı bulunduğunuz online platforma şikayet edin ve daha sonra engelleyin. Zorbalığın ısrarla devam ettiğini fark ettiğinizde bir yakınınıza durumu bildirin ve yardım isteyin. Siber zorbalar yalnız olduğunuza sizi inandırmaya çalışır ve özgüveninizi zedeler fakat bu gerçek değildir. Yardım istemekten çekinmeyin.

Kaynak: