Nötr kopmasına bağlı voltaj yükselmesiyle çıkan yangın oranlarının hayli yüksek olduğunu belirten ELYAK Yönetim Kurulu Başkanı Evren Yurttaş, "Madem yangın merdiveni ile ilgili bir AR-GE veya inovasyon yapamıyoruz, en azından yangının çıkmasını engelleyecek tedbirleri, yangından kaçmak için yaptığımız tedbirler kadar gündemimize getirelim" dedi.
Elektrik Yangınlarından ve Hasarlarından Korunma Derneği (ELYAK) Yönetim Kurulu Başkanı Evren Yurttaş, Türkiye'de yangın merdivenleri konusunda bir açıklama yaptı. Yangın merdiveninin, yapıların dışında yer alan, Z veya dairesel biçimleri olan ve yapının içerisinden normal çıkış merdivenine zıt yönde ikinci çıkış alternatifi sunan, her kattan aşağı inmeye yarayan merdivenlerin genel adı olduğunu söyleyen Yurttaş, "Yangın merdivenlerinin yapılış amacı, yapının içinde oluşan olası bir yangın durumunda, dışarıda bulunan bir alternatif sayesinde yapıdan tahliyeyi sağlamaktır. Bu sayede olası bir oksijen yetersizliği de, merdiven dışarıda olduğu için yaşanmayacaktır" dedi.
"Biraz yaşlı, hasta veya şişman birinin yapıyı nasıl terk edeceğinin merak konusu"
Yangın merdivenlerinden, yangın esnasında her kattan çıkış sağlanması durumunda veya engeli bulunan, hem de engelli kategorisinde olmayıp da, sadece biraz yaşlı, hasta veya şişman birinin yapıyı nasıl terk edeceğinin merak konusu olduğunu belirten Evren Yurttaş, "Cevap basittir; terk edemeyen edemez, kalan sağlar bizimdir değil elbette. Ancak bu soruyu ya şimdiye kadar kimse sormadı, ya da en son Aladağ faciasında olduğu gibi genel olarak kilitli veya yapının en altına kadar inmediği için, başımıza gelene kadar da sorgulama ihtiyacı hissetmedik" şeklinde konuştu.
"Merdivenden insanlar nasıl inecek konusuyla kimse ilgilenmiyor"
Normal hayatında herhangi bir STK'nın, belediye veya ilgili kuruluşların yangın birimlerinde veya yangın ile ilgili mühendislik faaliyetlerinde bulunmayanların bu tür soruları başlarına gelmediği sürece sormamalarının normal olduğunu kaydeden ELYAK Yöentim Kurulu Başkanı, "Son yılların önemli tespitlerinden biri olan ve birçok makaleye konu olan öğrenilmiş çaresizlik, hayatın her alanında kendini oldukça net gösteriyor. Mühendislerimiz ve yangınla ilgili çalışmalar yapan firmalarımız ilk etapta doğal olarak uluslararası tedbirler ile ilgileniyor ve onları doğru uygulamalarla yapılarla buluşturuyor. Ama herkes o kadar yoğun ki, yahu bu merdivenden insanlar nasıl inecek konusuyla kimse ilgilenmiyor. Çünkü önemli olan, Dünya'da kabul görmüş olanı, yapı ruhastından geçecek şekilde uygulayabilmek" ifadelerini kullandı.
"Kaçak akım röleleri faz-nötr kısa devresinde bile devreyi kesmez"
Yurttaş, önemli olanın yapı ruhsatından geçmek için uygulamayı doğru yapabilmek olmadığını vurgulayarak, "İnsanların son 10 yılda teknolojinin artmasıyla birlikte elektrik kaynaklı yangınların istatistiki olarak yüzde 78 gibi korkunç sayılabilecek oranda sürekli artan yangın durumlarında zarar görmeden, ya yapıyı terk edebilmeleri, ya da daha önemlisi o yangının çıkış sebebini net bir şekilde ortaya koyarak bir daha çıkmaması için önleyici tedbirleri alabilmektir. Ülkemizde, kaçak akım rölesinin (30mA) veya sahada bilinen ismiyle yangın koruma rölesi (300mA) elektrik yangınlarını engellediği gibi hiçbir bilimsel kaynağa dayanmayan ve bilen bilmeyen herkesin inandığı bir bilgi kirliliği mevcut. Hiçbir şekilde kaçak akım rölesinin elektrik yangınına müdahale ettiği düşünülemez, onun görevi insanların elektrik sistemlerinde çeşitli kontrolsüz temas veya kaçak durumlarında elektriğe çarpılmamalarını sağlamaktır. O kadar ki, inanmayanların test edip görecekleri üzere, kaçak akım röleleri faz-nötr kısa devresinde bile devreyi kesmez. Birçok kişinin, "Nasıl kesmez kardeşim" diye öfkeleniyorlar. Ama suç onların değil diyemeyeceğim. Çünkü en azından öğrenilmiş çaresizliklerini bir kenara koyup basit bir kısa devre testiyle açıp açmadığını görebilirler" dedi.
Elektrik yangınlarında, Aladağ faciasında da örneği muhtemelen yaşandığı şekilde nötr kopmasına bağlı voltaj yükselmesiyle çıkan yangın oranlarının hayli yüksek olduğunu belirten Evren Yurtaş, "Kaçak akım röleleri, nötr kopmasında da maalesef açmazlar. Ancak bu eksiği bir elektronik mühendisi olarak bizatihi yaptığımız ek ürünle, kaçak akım rölesinin açmasını sağlayarak, olası yangın riskini engellemeyi başardık. Madem yangın merdiveni ile ilgili bir AR-GE veya inovasyon yapamıyoruz, en azından yangının çıkmasını engelleyecek tedbirleri, yangından kaçmak için yaptığımız tedbirler kadar gündemimize getirelim" şeklinde konuştu.