Haber: DİLAN KUTLU- Kamera: KORAY ŞESAL
Görme engelliler için geliştirilen yapay zeka cihazı, 16 yaşındaki Damla Karaçay’a hediye edildi. Yüzde 90 görme engelli Damla, cihaz sayesinde etrafında ne olup bittiğini keşfedebilecek, kitap da okuyabilecek.
Damla Karaçay 16 yaşında. Ankara’da özel bir lisede öğrenim gören Damla doğuştan görme engelli, sadece yüzde 10 görebiliyor. Ayrıca atletizmle de ilgilenen Damla, cihazı ilk eline aldığında çok mutlu olduğunu belirterek şunları söyledi:
“Görme engelim doğuştan. Yüzde 10 görebiliyorum sadece. Özellikle güneşte yürürken çok zorlanıyorum. Tahtayı görmede, yazıları okumada. İnsanların yüzlerini görmede biraz zorluk çekiyorum. Dışarıda yürüyemiyordum. Birine bağımlı oluyordum, artık tek başıma yürüyebileceğimi düşünüyorum.”
Damla’nın annesi Neşe Önal ise, Damla’nın eğitimi ve kimseye bağımlı olmadan hareket etmesi bakımından çok sevindirici bir durum olduğunu ifade etti.
"TÜRKÇE SESLİ BETİMLEME YAPACAK"
Türkiye’de görme konusunda yapılandırılmış ilk ve tek merkez olan, Ankara Üniversitesi Görme Araştırmaları ve Az Görme Rehabilitasyon Birimi’nde Göz Hastalıkları Uzmanı Profesör Doktor Aysun İdil, “ORCAM My Eye” adıyla görme engelliler için geliştirilen cihazı tanıttı. Gözlüğe takılan bir aparat sayesinde kullanan cihaz, kişiye sesli betimleme yaparak etrafındakileri tanıtabilecek.
Damla ile 9 yıldır ilgilendiğini belirten Aysun İdil şunları söyledi:
“Damla Karaçay 2012 yılından beri tedavi oluyor. Genetik geçişle yüzde 80 bir görme engeli var. Bu zamana kadar birtakım cihazlarla görme problemine çare bulmak isteyen Damla’ya hediye edilen cihaz son derece marifetli bir cihaz. Damla bunun eğitimini alacak. Bu cihazı kullanmak tek başına gözlük gibi değil. Bu gözlüğe takılan minik bir aparat aslında. Damla’ya gördüklerini Türkçe olarak iletecek cihaz. Damla bununla okulda tahtayı görmek, ya da tek başına yardım almaksızın kitabını okumak gibi aktiviteleri rahatlıkla yapabilecek.
“DAHA ÇOK İŞİTME DUYUSUNA YÖNELECEK”
Dışarıçıktığında otobüs tabelaları ya da diğer tabelaları okumak gibi işlevleri yapabilecek. Yüzleri tanıyabilecek. Kendisine gelen kişilerin kim olduğu konusunda cihaz bilgi verecek. Yani daha çok işitme duyusuna yönelecek. Bunun dışında da bir alışverişe gittiğinde oradaki barkodların ne olduğu ve fiyatı konusunda bilgi alabilecek.”
“SGK KAPSAMINA ALINSIN”
Doktor Aysun İdil, cihaza ilişkin Sağlık Bakanlığı ile bir toplantı gerçekleştirdiklerini cihazın şu an için SGK kapsamına alınmadığını söyledi. İdil bu tür cihazların SGK’nın kapsamına alınıp gençlere umut olması gerektiğini belirterek, şunları söyledi:
“Bu tür cihazlar tabi döviz bağımlı olduğu için hastaların ulaşmasında maddi açıdan çok sıkıntılı. Maalesef bizim Sosyal Güvenlik Kurumu’muz bu cihazlarla ilgili hiç ödeme yapmıyor. Ödeme yaptığı teleskopik sistemlerin modası geçmiş. Birtakım optik dezavantajları olan ve kozmetik açıdan gençlerimizin hiç tercih etmediği cihazlar. Zaten onlar için de sadece 600 lira ödüyor. Bu cihaz, gördüğünüz gibi gepegenç hayatını başında daha önünde yılları olan bir insanın hayatını değiştirecek. O nedenle Sosyal Güvenlik Kurumu’nun bu cihazların tamamını gelişmişülkelerde olduğu gibi ödeyip bu çocukların yaşamını değiştirmesini diliyorum.”
İsrail tarafından üretilen “ORCAM My Eye” adlı cihaz, gözlüğe takılan yapay bir aparatla kullanılıyor. Kullanan kişiye sesli betimleme yapabilen cihaz, Türkiye’de ilk defa Damla Karaçay’a hediye edildi.