Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK), “insan onuruna yaraşır bir asgari ücret” belirlenmesi talebiyle Türkiye genelinde eş zamanlı basın açıklaması yaptı. Ankara’daki açıklamada konuşan DİSK Ankara Bölge Temsilcisi Tayfun Görgün, “Çalışanlar, yaşanılan ekonomik sıkıntıların nedeni değil mağdurudur ve ‘ülkenin içinde bulunduğu ekonomik durum’ gerekçesiyle asgari ücretin düşük belirlenmesi kabul edilemez” dedi.
Asgari Ücret Tespit Komisyonu, 2022 yılında geçerli olacak asgari ücreti belirlemek üzere ilk toplantısını yarın yapacak. DİSK, asgari ücrete ilişkin taleplerini Türkiye genelinde yaptığı eş zamanlı basın açıklamalarıyla duyurdu.
"ASGARİ ÜCRETİN DÜŞÜK BELİRLENMESİ KABUL EDİLEMEZ"
Ankara’daki açıklamayı DİSK Ankara Bölge Temsilcisi Tayfun Görgün yaptı. Görgün, asgari ücret alan işçinin gelir vergisi kesintilerinden etkilendiğini, satın aldığı her şeyde de yüksek tüketim vergileri ödediğini belirterek şöyle konuştu:
“Ücretli çalışanların yarıya yakını asgari ücret ve civarında bir gelir elde etmektedir. Sosyal güvenlik primine esas ortalama kazanç da asgari ücretin biraz üzerindedir. Asgari ücret, sadece alanları değil, asgari geçim indirimi, işsizlik ödeneği, kısa çalışma ödeneği, engelli ve yaşlılık aylığı ile bakım yardımı, genel sağlık sigortası, bireysel emeklilik, sosyal güvenlik borçlanması, sosyal güvenlik alt ve üst primlerinin belirlenmesi gibi çok geniş bir alanı kapsamaktadır.
Ekonomide özellikle son dönemde döviz kurlarında yaşanan olağanüstü dalgalanma ve başta gıda ve kira olmak üzere temel mal ve hizmet fiyatlarında görülen artışlar, emeğinden başka hiçbir geliri olmayan ücretli çalışanların satın alma gücünü geriletmiştir. Çalışanlar, yaşanılan ekonomik sıkıntıların nedeni değil mağdurudur ve ‘ülkenin içinde bulunduğu ekonomik durum’ gerekçesiyle asgari ücretin düşük belirlenmesi kabul edilemez.
Ücretli çalışanlar için vergi matrahı farklılaştırılmalıdır. 2002 yılında gelir vergisi tarifesi brüt asgari ücretin 17,1 katı iken günümüzde 6,7 katına gerilemiştir. Tüm ücret gelirlerinde, asgari ücrete denk gelen kısmına kadar olan tutarın vergi dışı bırakılması yönünde sosyal taraflar arasında görüş birliği oluşmasına rağmen şimdiye kadar herhangi bir düzenleme yapılmamıştır. İşverenin sosyal güvenlik primi düşürülmüş ve buradan doğan milyarlarca liralık gelir kaybı Hazine tarafından karşılanmaktadır. Ancak işçilerin sosyal güvenlik priminde bir indirim yapılmamıştır.”
“ASGARİ ÜCRETİN SAPTANMASINDA ANAYASA’DA YER ALAN "GEÇİM ŞARTLARI" YAKLAŞIMINA ÖNCELİKLE UYULMALIDIR"
Tayfun Görgün, asgari ücrete ilişkin taleplerini şöyle sıraladı:
- “Asgari ücretin saptanmasında Anayasa’da yer alan ‘geçim şartları’ yaklaşımına öncelikle uyulmalıdır. Asgari ücret net olarak açıklanmalıdır. Bu ücretten yapılacak vergi, sosyal güvenlik vb. kesintiler net tutarın üzerine ilave edilmeli ve yıl boyunca asgari ücret, açıklanan bu net ücretin altına düşmemelidir.
- Asgari Geçim İndirimi (AGİ), işçinin medeni durumuna göre ayrıca ilave edilmelidir. Tüm ücretlerin asgari ücrete tekabül eden kısmı vergiden muaf olmalıdır.
- Gelir vergisi tarifesi, en az yeniden değerleme oranında artırılmalıdır. Ayrıca ücretliler için damga vergisi uygulaması kaldırılmalıdır. Asgari ücret sonrası ilk vergi basamağı için uygulanacak oran da yüzde 10 olmalıdır.
- Asgari ücret, herhangi bir ayırım yapılmadan yine ulusal düzeyde tek olarak ve yıllık belirlenmelidir. İşçilerin arasında nitelik, kıdem, işin mahiyeti gibi ekonomik amaçlı değerlendirmelerin tümünden bağımsız olarak ele alınmalıdır.
- İşverenlere sağlanan sosyal güvenlik prim desteğinin benzeri bir destek işçilere de verilmeli ve işçilerin sosyal güvenlik haklarında bir kayıp yaratmayacak şekilde işçi SGK prim payı 5 puan düşürülerek bütçeden karşılanmalıdır.
- Sosyal devlet ilkesi gereği ‘aile yardımı’, çalışmayan eş için uygulamaya konulmalıdır.
- Sendikal örgütlenmenin önündeki engeller kaldırılmalı ve asgari ücret teşviki sadece sendikal örgütlenmenin olduğu işyerleri için uygulanmalıdır.”
Kaynak: ANKA