Cumhuriyet Halk Partisi Tarım ve Orman Bakanlığından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Erhan Adem, Tarım ve Orman Bakanlığı'nın 1 Ocak 2024 tarihinde yürürlüğe girmesi planlanan tebliğin, özellikle de üzüm üreticileri, turizm sektörü ve istihdam üzerinde olumsuz etkileri olacağını, Türkiye’deki küçük ve orta ölçekli şarap üretimi yapan tüm işletmelerin yok olma tehdidi altına soktuğunu söyledi. CHP Genel Başkan Yardımcısı Adem, “Tütünü yok ettiler, anlaşılan sıra üzüme geliyor. Üzümü yok edecekler.” dedi.

CHP Genel Başkan Yardımcısı Erhan Adem'in konuya ilişkin yaptığı yazılı açıklama şöyle:

Tarım ve Orman Bakanlığı'nın 1 Ocak 2024 tarihinde yürürlüğe girmesi planlanan 2023/50 sayılı tebliği, hem şarap üreticilerimiz hem de sektördeki istihdam üzerinde olumsuz etkiler yaratabilecek bir potansiyele sahip. Özellikle Butik üretim yapan üzüm üreticileri ve bağdan geçimini sağlayan çiftçi, piyasadaki yüksek sermayeli yabancı şirketlerin lehine olan bu tebliğ sonrasında tekelleşmeye bağlı olarak ürününü düşük fiyatla satmak zorunda kalacak. Bu durum anayasanın eşitlik ilkesine de aykırılık teşkil ediyor. Tebliğ yürürlüğe girerse yabancı sermaye lehine tekelleşmesi anlamına geliyor.”

Tarım ve Orman Bakanlığı’nın taslağına göre yılbaşından sonra üreticilerden 'ileride doğacak vergilerini ödemelerini teminat altına almak için' yüklü birer teminat mektubu istenecek. Bu rakam, 20 bin litre kapasiteye kadar 5 milyon, 300 bin litre kapasiteye kadar 10 milyon, 300 bin litre üzerinde ise 30 milyon lira olacak. Kapasitelerine bağlı olarak belirlenen bu yüksek teminat talepleri, şarap üreticisi olan küçük işletmeleri ciddi anlamda zora sokacak. Buna bağlı olarak, çiftçiler üzümlerini satacak yer ve kendi yaşamlarını devam ettirecek düzeyde kazanç elde edemediğinde, yıllarca göz nuru gibi baktıkları bağlarını sökmek zorunda kalacaklar. Devletimizin yüksek vergi kazancı elde ettiği bu işletmeleri yok etmesi kabul edilemez.

Bu tebliğin üzüm üretiminde devam eden gerilemeyi daha da hızlanacağını belirten CHP’li Erhan Adem, açıklamalarına şöyle devam etti:

“Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, ülkemizde üzüm bağlarının ekim alanları azalıyor. 2004 yılında toplam üzüm yetiştirilen alan 5,2 milyon dekar iken 2021’de 3,9 milyon dekar görünüyor. 2022’de 4,2 milyon ton üzüm üretimi gerçekleştirilirken “şaraplık üzüm” diye tanımlanan kategoride üretim, toplamın yüzde 9,2’si olarak belirlendi.

Çok değil, sadece 5 yıl önce 2017’de bu payın yüzde 11.5 olduğu görülüyor. Bu da kısa sürede şaraplık üzüm üretiminin önemli gerilemeler içinde olduğunu gösteriyor. Bu bağlamda, Tarım ve Orman Bakanlığı'nın sektördeki işletmelerin sürdürülebilirliğini ve istihdamı koruyacak çözüm odaklı adımlar atmasını beklerken, bu taslak aynen kabul edilirse sektör tümüyle yok olur.

Avrupa her reformda sektörü biraz daha ileriye taşırken, Türkiye'de her yasal düzenleme ile sektöre yeni bir darbe vuruluyor. Türkiye’nin yok etmeye çalıştığı bu varlığı yaşatmak adına; sektörün gelişimini sınırlayan faktörlerin başında olan ÖTV uygulamaları, kayıt dışı üretim ve alkole bakış açısının derhal değişmesi gerekiyor.”

Kaynak: